Dördüncü yüzyıl Hıristiyan lahitleri içinde olağanüstü incelikte bir işçilik gösteren,
Hıristiyan sanatın pagan mirasla bağlılığını açığa vuran ve erken dönem hıristiyan lahit sanatının "klasik evresi" olarak nitelendirilen bir lahd'dir
kapağında Roma valisi ve ölüm döşeğinde vaftiz olan (359 yılı) Junius Bassus’un adını taşıyan bir lahittir. Bu lahdin cephesi iki kat halinde beş altta ve beşi üstte sütunlarla sınırlandırılmış on nişten oluşur. Üstteki nişler yatay çizgiler ile sınırlandırılmış olmasına karşın alttaki nişler bir yarım daire bir üçgen çatı olarak birbirini izler. Her niş içinde tek bir sahne vardır ve her sahne içinde en fazla üç figür bulunur böylece başarılı bir şekilde sıkışıklıktan ve kalabalıktan kaçınılmıştır. Nişlerle oluşturulan mekanlar oldukça hoş ve zarif, kurban düşüncesini ima eden figürler ile işgal edilmiştir. Oymacılıktaki bolluk, zenginlik ve zarif pozlar Helenistik modelleri anımsatır fakat figürlerin yüksek kabartma oyulması ve bazılarındaki ağırbaşlı Romalı bakış yerel sanatçının geniş ve cömert sempatisini göstermektedir. Paneller çift seriler içinde Kutsal Kitap’tan temalar tasvir ederler. İshak’ın kurban edilmesi üstte en solda yer alırken altta her şeyini kaybetmiş olan Eyüp kederli ama imanlı bir şekilde gübre yığının üstünde oturur. Yanındaki nişte Adem ve Havva utanmış bir yüzle ayakta durmaktadırlar. Onların üstünde Petros’un tutuklanması, insanların doğuştan gelen günahının affının ancak kilisede bulunduğunu ima etmektedir. Merkezdeki alt panelde zarafet dolu ve hafif gülümser bir edayla İsa tasvir edilmiştir. Bir eşek onu Kudüs’e ve alınyazısına doğru taşımaktadır. Üst panelde henüz Davut’un genç bir kopyası gibi sakin ve tanrısal hükme uygun bir ağırbaşlılıkla iki havari arasında tahtta oturmakta ve altında çömelmiş gökyüzüne basmaktadır.
İsa’nın tutuklanması bir kere daha Davut çizgisinde tasvir edilmiştir ve elinde görevinin yazıldığı tomarlar tutmaktadır fakat öne doğru eğilmiş başı ile başına geleceklerden ve kaderinden haberli ve kederli bir şekilde Eski Ahit’teki tahammül örneğine uygun durmaktadır. Son olarak Vali Pilates, İsa’nın tutuklanmasından dolayı ellerini yıkamaya hazırlanan ikircikli bir havada tasvir edilir. Aşağıdaki şehit St. Paul figürü ile tümüyle zıtlık gösterir. St. Paul ise kararlı fakat kaderine boyun eğmiş bir şekilde celladın kılıcını beklerken başını tevekkülle eğmiş olarak tasvir edilir. Lahdin köşelerindeki süslemeler basmakalıp olmalarına karşın resmi tamamlar. Bağbozumu, mısır hasadı ve diğer figürler birbirini izleyen ve hemen mutluluk ve uysallıkla katılmak gereken ebedi krallığın kutluluğunu göstermeye hizmet eden birbirini izleyen mevsimleri ima etmektedir. Junius Bassus lahdi cenaze sanatının bu özel dalının sonu olmasa da ulaştığı en üst noktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder